Arnhem staat bekend om de vele activiteiten rondom stadslandbouw. Stadslandbouw is de productie, verwerking en lokale verkoop van voedsel in en om de stad. We hebben een uitgebreide diversiteit aan stadslandbouwinitiatieven die worden gerund door betrokken Arnhemmers en organisaties. Onze stad staat vol met voedselbossen, pluktuinen, buurtmoestuinen, fruit- en notenbomen, stadsboerderijen en basisschoolkinderen krijgen moestuinles onder begeleiding van moestuincoaches. Op deze pagina vind je een digitale Plukkaart en een kaart met alle lokale voedselinitiatieven die Arnhem rijk is.
Subsidie
De gemeente is erg betrokken bij stadslandbouw en lokaal voedsel en heeft dan ook subsidie beschikbaar gesteld voor het oprichten van een stadslandbouwinitiatief. Dus wil je graag je in je buurt een stukje groen omvormen tot een moestuin, plukbosje of iets anders, kijk op deze pagina van de gemeente of neem contact met hen op via stadslandbouw@arnhem.nl.
Voedselnetwerk
Arnhem heeft sinds 2012 een actief Kernteam Stadslandbouw Arnhem, een overlegorgaan van stadslandbouwinitiatieven, organisaties, bewoners en gemeente Arnhem. Het Kernteam is opgericht met als doel het onderwerp te agenderen bij de politiek en een aanjagende rol te vervullen.
Vanuit Groen Arnhem is in het voorjaar van 2024 ‘Ken je boer Arnhem e.o.‘ opgericht. Hét Arnhemse platform voor lokaal geproduceerd, lekker en gezond eten. Ken je boer brengt consumenten en aanbieders van lokaal voedsel samen en biedt een podium aan alle mooie producten uit de regio en aan activiteiten rondom lokaal voedsel zoals markten, plantjesdagen en oogstfeesten.
Visie Lokaal Voedsel
Op 19 september 2017 stelde het college de Visie Stadslandbouw en Regionaal Voedsel ‘Het groeit in Arnhem’ vast en zond deze ter informatie aan de leden van de raad. Deze visie omschrijft kort maar krachtig het belang van op de stad georiënteerde landbouw als het gaat om de circulaire stad, de gezonde stad, de inclusieve stad, de klimaatadaptieve stad en de bruisende stad (oftewel ‘planet, people, profit’). De visie zet in op drie sporen: kennis en bereikbaarheid, ruimte scheppen, en faciliteren en verbinden. Daarbinnen is een agenda opgesteld met ambities/resultaten en is aangegeven waar het initiatief ligt.
Het belang van stadslandbouw raakt meerdere vlakken. Het geeft mede invulling aan de groene circulaire stad die duurzaam in haar eigen energie- en voedselvoorziening wil voorzien. Stadslandbouw bevordert de gezondheid door actief kennis te delen over gezond voedsel en de wijze waarop je dat kunt produceren en bereiden. Stadslandbouw draagt op haar eigen karakteristieke manier bij aan de inclusieve stad door in te zetten op sociaal-economische participatie van mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. Voor hen die niet kunnen door- of uitstromen naar betaalde arbeid, is het een mogelijkheid om zinvol in de maatschappij te participeren. Stadslandbouw maakt de stad leefbaar, ook eetbaar groen draagt bij aan het klimaat in en de leefbaarheid van onze stad. Bovendien laat stadslandbouw de stad bloeien. Het levert een bijdrage aan de lokale en regionale economie, creëert werkgelegenheid en bedrijvigheid. Stadslandbouw stimuleert onderzoek en innovatie op het gebied van duurzame voedselbronnen, productietechnieken en distributie. Kijk bijvoorbeeld eens op de website van Stadslandbouw Nederland en naar deze factsheet voor meer informatie over de vele voordelen van stadslandbouw.
De visie uit 2017 is inmiddels toe aan een herziening. Zie de raadsbrief d.d. 11 juli 2023. In maart 2024 heeft het college een plan van aanpak vastgesteld om samen met de stad tot een nieuwe visie te komen. Zie de raadsbrief d.d. 5 maart 2024 en het Plan van Aanpak.
Voor de totstandkoming van deze visie is ingezet op een uitgebreid participatietraject. In het plan van aanpak staat een overzicht van de vier centrale thema’s die in de nieuwe visie aan bod zullen komen:
Stadslandbouw;
Natuurcinclusieve landbouw;
Eiwittransitie:
Duurzame consumptie.
Deze vier centrale thema’s zijn met de diverse doelgroepen besproken in de zogeheten aanschuiftafels ‘Arnhemse Kost’. Meer inhoudelijke informatie over de afzonderlijke aanschuiftafels is opgenomen in het plan van aanpak. Naast de thematische aanpak is er ook aandacht voor meer generieke aspecten zoals voedselzekerheid en -soevereiniteit, communicatie en gedragsverandering. De verwachting is dat de nieuwe visie najaar 2024 door het college wordt vastgesteld en dan voor vaststelling naar de raad wordt gestuurd.
Arnhemse plukkaart
Arnhem heeft meer dan 2500 fruit- en notenbomen verdeeld staan over de hele gemeente waar iedereen van mag plukken. Onderstaande kaart laat de plukbomen zien over de hele gemeente. Wanneer je een boom aanklikt kan je de soort zien en wanneer je deze kunt plukken. Rondjes staan voor fruitbomen en vierkantjes staan voor notenbomen.
Spelregels voor het plukken:
Op deze kaart staan alleen de plukbomen op openbare gemeentegrond, dit is dus niet een compleet overzicht van alle plukbomen in Arnhem. De plukbomen in de bossen staan ook niet op de kaart omdat die voornamelijk voor de dieren zijn.
Stadslandbouwkaart
Op onderstaande kaart staan zo’n 150 verschillende (stads)landbouw initiatieven die Arnhem rijk is. De initiatieven zijn onderverdeeld in vier hoofdcategorieën: informatievoorziening, organisatie, voedselproductie en winkel. Als je op de initiatieven klikt krijg je de thema’s en de link naar de website te zien die bij het initiatief horen, zodat duidelijker is wat voor initiatief het is.
Er is een aantal initiatieven dat niet op deze kaart staat, omdat het om privéadressen gaat of omdat de organisatie geen vast adres heeft.
Als jouw stadslandbouwinitiatief niet op deze kaart staat, maar je dat wel graag wilt óf je hebt andere op- of aanmerkingen met betrekking tot stadslandbouw en eetbaar groen, neem dan contact op via stadslandbouw@arnhem.nl.
Zie ook de pagina Het Groene Netwerk voor meer informatie en mooie voorbeelden van stadslandbouwinitiatieven in Arnhem. Heb je tips of vragen? We horen het graag.